Refluks to jedna z najbardziej powszechnych chorób przełyku. Określenie medyczne – GERD, czyli gastroesophageal reflux disease (choroba refluksowa przełyku).
Charakteryzuje się ona nieprawidłowościami w działaniu lub niewydolnością dolnego zwieracza przełyku. Skutkiem czego dochodzi do cofania się treści pokarmowej oraz soków żołądkowych do przełyku. Prowadzi to do uszkodzenia błony śluzowej i rozwoju stanu zapalnego z racji braku napięcia mięśniowego w dolnym zwieraczu przełyku dochodzi do zarzucania treści żołądkowej do przełyku.
Objawy refluksu
Objawy refluksu są nieprzyjemne i odbierają radość ze spożywanych posiłków.
Najczęstszymi objawami są:
– bolesne uczucie pieczenia w przełyku,
– zgaga – palący ból w nadbrzuszu lub za mostkiem, niekiedy odczuwalny nawet w gardle (pojawia się zazwyczaj po zjedzeniu zbyt obfitego, słodkiego lub mocno kwaśnego posiłku)
– trudności z przełykaniem
– nudności, wymioty
– ból gardła, ból w klatce piersiowej, kaszel, chrypka
– nieprzyjemny zapach z ust
– ubytki zębowe, próchnica, zapalenie dziąseł
– kwasota w jamie ustnej
Przyczyny refluksu
Jedna z głównych przyczyn refluksu to zmniejszenie napięcia mięśnia zwieracza przełyku przy jego wejściu do żołądka. Inne przyczyny:
– nadwaga i otyłość,
– nieprawidłowa dieta – spożywanie produktów, które obniżają ciśnienie dolnego zwieracza przełyku, przede wszystkim produkty tłuste i drażniące przełyk,
– używki takie jak picie alkoholu, mocnej kawy i palenie papierosów,
– nieprawidłowości hormonalne,
– operacje żołądka,
– urazy klatki piersiowej,
– ciąża,
– przyjmowanie niektórych leków antykoncepcyjnych, rozkurczowych lub stosowanych w astmie oskrzelowej.
Dieta przy refluksie przełyku
Dieta jaką powinno się stosować przy refluksie to dieta lekkostrawna z wyeliminowaniem wysokoprzetworzonej żywności, ostrych i tłustych posiłków, używek oraz obfitych posiłków. Posiłki powinny być spożywane w spokojnej atmosferze, bez pośpiechu – zapobiega to połykaniu dużej ilości powietrza i zmniejsza nieprzyjemne objawy refluksu. Najlepiej spożywqać posiłki niewielkie objętościowo o regularnych porach, w odstępach co 3-4 godziny, najlepiej 4-5 posiłków dziennie.
Zamiana diety szczególnie korzystnie wpływa u osób, które mają nadwagę lub otyłość. Zbyt duża masa ciała nasila objawy refluksu wzrostem ciśnienia wewnątrzbrzusznego.
Dodatkowo należy:
– unikać przede wszystkim obfitych, tłustych, ciężkostrawnych posiłków i ostrych przypraw,
– wyeliminować wysokoprzetworzoną żywność typu fast food i gotowe dania ze sklepu,
– ograniczyć lub wyeliminować pikantne warzywa, cebulę, pomidory oraz jego przetwory,
– niewskazane są również owoce cytrusowe typu grejpfrut, cytryna, pomarańcza,
– wykluczyć czekoladę jak i jej wyroby, tłuste słodycze jak np. pączki, chałwa,
– zrezygnować z palenia papierosów, picia alkoholu oraz wyeliminować lub ograniczyć picia mocnej kawy ponieważ etanol oraz kofeina silnie stymulują wydzielanie kasu solnego w żołądku. Alkohol działa drażniąco na przewód pokarmowy i błonę śluzową żołądka,
– spożyć ostatni posiłek minimum 3 godziny przed snem.
Ważne jest również odpowiednie ułożenie ciała podczas snu, mianowicie najlepiej spać z głową uniesioną wysoko ponieważ pozycja całkowicie leżąca nasila objawy.
Diagnostyka i leczenie refluksu żołądkowo-przełykowego
Dolegliwości układu pokramowego należy konsultować z lekarzem gastrologiem, który zleci odpowiednie badanie w tym kierunku, czyli gastroskopię. Po badaniu lekarz dobiera odpowiednie leczenie farmakologiczne. Leki stosowane przy tej dolegliwości mają za zadanie zneutralizować kwasowość treści żołądkowej oraz zredukować nadmiar kwasu solnego w żołądku. Przy leczeniu farmakologicznym ważna jest również zmiana trybu życia czyli odpowiednia dieta.
Czego unikać przy refluksie?
Stosowanie zaleceń przy diecie antyrefluksowej może zmniejszyć objawy refluksu. Należy jednak pamiętać, że objawy po niektórych produktach są kwestią indywidualną i zależy to od tolerancji na nie organizmu dlatego kluczową sprawą jest obserwacja własnego samopoczucia. Warto prowadzić dzienniczek żywieniowy i zapisywać w nim zjedzone produkty wraz z negatywną reakcją organizmu bądź jej brak.
Ćwiczenia przy refluksie
Osoby, które zmagają się z refluksem powinny zrezygnować z ćwiczeń? Oczywiście, że nie! Należy jednak pamiętać, że przy tym schorzeniu zalecana jest umiarkowana aktywność fizyczna czyli np. jazda na rowerze, długie spacery, pływanie lub spokojny taniec. Należy pamiętać, żeby przed treningiem posiłek nie był zbyt duży objętościowo. Objawy refluksu nasilają się podczas ćwiczeń związanych ze schylaniem lub ćwiczeń w pozycji leżącej. Pamiętaj, że ruch to zdrowie a więc warto uprawiać umiarkowaną aktywność fizyczną dopasowaną na własnych potrzeb i możliwości.